Traineeship Onderzoeksjournalistiek

Via het traineeprogramma kun je als trainee één tot twee jaar betaald en begeleid werken als onderzoeksjournalist op een redactie. Sinds de start van het programma in 2019 zijn circa 55 trainees aan het werk (geweest) op redacties zoals Argos, De Balie Live Journalism, Dagblad van het Noorden/Leeuwarder Courant, Follow the Money, NRC, Trouw en Omroep Brabant.

Traineeships Onderzoeksjournalistiek zijn er zowel op redacties met een bestaande onderzoeksredactie als bij media die (nog) niets of niet zo veel aan onderzoeksjournalistiek doen. Om trainees in dit laatste geval goed te begeleiden, bieden wij hun de mogelijkheid extra te worden gecoacht door een doorgewinterde onderzoeksjournalist.

Naast de doorlopende begeleiding die je op de redactie krijgt, organiseren we een aanvullend scholingsprogramma. Alle trainees doen tijdens hun traineeship geregeld mee aan trainingen en workshops op het gebied van onderzoeksjournalistiek, zoals OSINT, datajournalistiek, het lezen van jaarrekeningen en verhalende journalistiek. De bijeenkomsten bieden de gelegenheid van elkaar te leren en het met elkaar te hebben over je rol als (onderzoeks)journalist. Ook worden specifieke casussen of uitdagingen onderling besproken. Deze bijeenkomsten hebben bij eerdere lichtingen geregeld gezorgd voor kruisbestuiving en bijzondere journalistieke samenwerkingen. Kortom: een mooie kans om je netwerk op te bouwen.

De traineeships zijn bestemd voor beginnende journalisten die als onderzoeksjournalist in opleiding willen werken op een (onderzoeks)redactie, hetzij landelijk, hetzij regionaal of lokaal. Voor een traineeship bij media met een al bestaande onderzoeksredactie geldt dat je alleen in aanmerking komt als je maximaal drie jaar geleden bent afgestudeerd aan een erkende journalistieke opleiding, dan wel maximaal drie jaar actief bent in de journalistiek. In dat laatste geval moet je wel een aantal relevante publicaties kunnen overleggen. Deze voorwaarden gelden niet voor traineeplekken zonder onderzoeksredactie. Daarnaast is het van belang dat je de Nederlandse taal in woord en schrift goed beheerst.

Je krijgt als trainee een salaris dat gebruikelijk is voor een beginnende onderzoeksjournalist. Het maximale tarief dat wij vergoeden, zorgt ervoor dat je in ieder geval in schaal 5 van de CAO Dagbladjournalistiek (of een vergelijkbare schaal in een andere geldende CAO) terecht komt. Het staat de redactie vrij jou meer te bieden dan het door ons maximaal vergoede bedrag.

Na één of twee jaar heb je als trainee meegewerkt aan één of meerdere diepgravende publicaties, of je hebt je eigen onderzoek(en) gepubliceerd. Je hebt een netwerk opgebouwd van collega-journalisten en experts. Je kennis en vaardigheden zijn uitgebreid en verdiept door een grote hoeveelheid trainingen van gerenommeerde journalisten en bezoeken aan inspirerende conferenties en andere journalistieke activiteiten. Misschien heb je ook wel gewerkt aan het opbouwen van een eigen specialisme – inhoudelijk of qua methodiek. Er worden géén formele eisen gesteld wat betreft hoeveelheden publicaties of andere resultaten.

De zevende lichting onderzoektrainees zal starten in januari 2025. In het najaar van 2024, waarschijnlijk in oktober, zullen de vacatures voor deze plekken verschijnen. Wil je deze sollicitatieronde niet missen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief, dan krijg je te zijner tijd vanzelf een seintje.

Benieuwd of een traineeship iets voor je is? Lees het interview met onderzoekstrainee Anna Herter bij Het Parool, dan krijg je een beeld van hoe zo’n traineeship eruit kan zien.

De Traineeships Onderzoeksjournalistiek zijn bedoeld om talentvolle journalisten een kans te bieden om op een redactie één tot twee jaar onderzoeksjournalistieke werkervaring op te doen. In januari 2025 start de zevende lichting trainees.

Landelijke, regionale en lokale redacties met interesse in een onderzoekstrainee kunnen zich van maandag april 15 tot en met maandag 6 mei 2024 aanmelden via dit formulier.

Let op! Deze vragenlijst is uitgebreider dan in voorgaande jaren en bevat onder meer vragen over hoe jullie redactie eruitziet, wat jullie aan onderzoeksjournalistiek doen en waarom jullie een goede plek voor een onderzoekstrainee zijn.

Er melden zich jaarlijks meer redacties aan voor deze regeling dan dat we plek hebben. Dat betekent dat we een selectie moeten maken. We beoordelen op basis van de informatie in de vragenlijst en eerdere ervaringen en gesprekken met redacties. We laten ons hierin adviseren door een adviescommissie bestaande uit voormalig trainees. We streven naar een diverse groep van redacties in de uiteindelijke selectie, onder meer op het gebied van werkwijze, regionale spreiding en publicatievorm.

In 2025 stelt het Fonds BJP opnieuw traineeships beschikbaar voor journalisten die zich willen ontwikkelen tot onderzoeksjournalist. Met de Traineeships Onderzoeksjournalistiek wil het Fonds een bijdrage leveren aan de onderzoeksjournalistiek in het algemeen en aan de opleiding van beginnend onderzoeksjournalisten in het bijzonder.

Het Traineeship Onderzoeksjournalistiek is bedoeld voor beginnende journalisten die als onderzoeksjournalist in opleiding willen werken op een (onderzoeks)redactie met als doel zich te ontwikkelen tot onderzoeksjournalist. Op de redactie waar de trainee terechtkomt, moet ruimte zijn om te leren van mensen met ervaring. Daarnaast is het belangrijk voor de trainee om zich op de redactie te kunnen ontplooien met behulp van het door het Fonds BJP aangeboden trainingsprogramma. We moedigen de trainee aan om zichzelf uit te dagen om nieuwe onderwerpen te vinden en nieuwe technieken te leren en die, waar mogelijk, in de praktijk te brengen. Met goede begeleiding kan dit leiden tot een win-win-situatie voor zowel de trainee als de redactie.

Deelname staat open voor landelijke, regionale en lokale redacties die een duidelijke visie hebben op onderzoeksjournalistiek en die ook bereid zijn om daarin te investeren.

We verwachten:

• Dat de redactie aan onderzoeksjournalistiek doet en/of dat de hoofdredactie een duidelijke visie daarop heeft die bovendien breed op de redactie gedragen wordt;
• Dat er op de redactie een goede structuur wordt geboden om ook daadwerkelijk diepgravende journalistiek te kunnen bedrijven;
• Dat de redactie een plek is waar iemand zich daadwerkelijk kan ontwikkelen tot onderzoeksjournalist;
• Dat de redactie de trainee een vaste begeleider biedt die op regelmatige basis tijd voor de trainee maakt en die deelneemt aan voortgangsgesprekken met het Fonds BJP;
• Dat ten minste één betrokkene vanuit de redactie aanwezig is bij de kick-off-middag die we organiseren voor begeleiders en redacteuren en bij de trainingsdagen voor begeleiders van onderzoeksjournalisten;
• Dat redacties incidenteel ruimtes beschikbaar stellen voor het geven van trainingen uit het scholingsprogramma voor de trainees.

Lokale en regionale redacties die nog geen of niet veel ervaring met onderzoeksjournalistiek hebben maar wél bereid zijn om daarin te investeren, kunnen zich ook aanmelden. Trainees die op deze redacties terechtkomen, worden gekoppeld aan een ervaren onderzoeksjournalist die hen als externe coach zal begeleiden.

Redacties kunnen zich van maandag 15 april tot en met maandag 6 mei 2024 aanmelden. Daarna beoordelen we de aanmeldingen, waarbij we advies krijgen van een pool bestaande uit voormalige trainees. In juni en juli voeren we selectiegesprekken met redacties. In augustus wordt de definitieve selectie bekend gemaakt.

Met de deelnemende redacties houden we in september gesprekken over de invulling van het traineeship en het profiel en de werving van de kandidaat. De redacties zetten vervolgens, in overleg met het Fonds, zelf een sollicitatieprocedure op. Tussen half oktober en half november worden de onderzoekstrainees geselecteerd. In december volgt de kick-off-bijeenkomst voor de nieuwe trainees en hun begeleiders en hoofdredacteuren en in januari 2025 gaan de trainees van start.